روش های گوناگونی برای وصل کردن لوله های پلی اتیلن در سیستم های لوله کشی مانند استفاده از فلنج پلی اتیلن، اتصالات جوشی پلی اتیلن، اتصالات پیچی و … وجود دارد ولی اگر نیاز به اتصالی مقاوم داشته باشیم یا بخواهیم اتصالات را برای انجام تست ها یا … از هم جدا کنیم، فلنج پلی اتیلن بهترین گزینه است.

فلنج پلی اتیلن چیست؟

پیش از معرفی فلنج پلی اتیلن بهتر است کمی با ماده اصلی سازنده آن یعنی پلی اتیلن آشناتر شویم تا بتوانیم درک بهتری از ویژگی ها و کاربردهای این نوع فلنج در صنایع داشته باشیم.

پلی اتیلن، یک ماده مصنوعی پلیمری است که اتیلن ها به صورت زنجیره ای به دنبال هم مولکول بزرگ پلیمری را تشکیل می دهند. ماده اولیه برای تولید پلی اتیلن ها نفت خام است و مهم ترین بازار مصرف پلی اتیلن ها، صنایع پلاستیک و لاستیک است و امروزه به دلیل این که قطعات از جنس پلی اتیلن در مقایسه با دیگر قطعات ویژگی ها و مزایای چشمگیری دارند که باعث بهبود عملکرد سیستم های لوله کشی شده است، فلنج پلی اتیلن در صنایع گوناگونی مانند صنایع آبرسانی و آبیاری، فاضلاب های شهری و صنعتی، نفت و گاز، پتروشیمی، صنایع غذایی و … کاربرد گسترده ای دارند. علاوه بر فلنج ها، تانک ها، منابع و مخازن آب آشامیدنی را نیز معمولاً با پلی اتیلن می سازند.

همچنین از انواع لوله های پلی اتیلن با قطرها و طول های مختلف در خطوط لوله کشی صنایعی که نام بردیم، استفاده می شود اما شیوه اتصال اجزای مختلف خط لوله اهمیت بالایی دارد. برای اتصال لوله های پلی اتیلن به همدیگر و یا ایجاد تغییراتی در مسیر سیال، بهتر است از قطعه ی اتصال مخصوصی به نام فلنج پلی اتیلن استفاده شود.

فلنج پلی اتیلن در واقع نوعی فلنج پلاستیکی از جنس پلی اتیلن است که معمولاً رنگ تیره ای دارد و برای اتصال لوله ها به یکدیگر در خطوط لوله، به لوله پلی اتیلن جوش داده می شود. همان طور که پیش تر گفتیم، از فلنج پلی اتیلن برای مرتبط ساختن لوله های پلی اتیلن استفاده می شود اما در مواردی برای تغییر مسیر جریان یا تغییر قطر لوله نیز از این نوع فلنج کمک می گیرند.

شیوه اتصال فلنج پلی اتیلن به لوله پلی اتیلن

برای اتصال فلنج پلی اتیلن، ابتدا یک رینگ فلزی (که در ضخامت ها و کیفیت های متنوعی تولید می شود) بین فلنج ها قرار می گیرد و سپس لوله پلی اتیلن به فلنج جوش داده می شود. برای این امر از دستگاه بات فیوژن که شامل یک هیتر برقی یا گازی است و می تواند به دو صورت دستی یا هیدرولیکی کار کند، استفاده می شود و جالب است بدانید که هر دو دستگاه دستی و هیدرولیکی بات فیوژن برای جوش لب به لب لوله های پلی اتیلن کاربردی اند.

بعد از اینکه جوشکاری به پایان رسید اتصال به یک لوله ی دیگر که فرآیندی مشابه روی آن صورت گرفته، انجام می گیرد. شایان ذکر است که حتماً باید بین دو لوله از یک واشر پلاستیکی برای آب بندی و جلوگیری از هر گونه نشتی استفاده بشود. در مرحله آخر اتصال فلنج پلی اتیلن به لوله ها، این دو لوله با پیچ و مهره هایی به هم وصل می شوند.

یکی از برتری های فلنج پلی اتیلن نسبت به دیگر روش های اتصالی که نام بردیم این است که اگر دیگر نیازی به اتصال نداشته باشیم، برش و جوشکاری مجدد لازم نیست و می توان به راحتی فقط گسکت را تعویض کرد.

انواع فلنج پلی اتیلن

به طور کلی فلنج ها بر اساس موارد گوناگونی مثل نوع ماده سازنده، ساختار، نحوه اتصال، کاربرد و … به انواع مختلفی تقسیم می شوند. مثلاً فلنج ها بر اساس شکل صفحات شان به انواع ساده، برجسته، نره و ماده، زبانه دار و شیار دار تقسیم می گردند.

پرکاربردترین انواع فلنج پلی اتیلن عبارتند از:

• فلنج رزوه ای (دنده ای) پلی اتیلن: فلنج های رزوه ای، همان طور که از نام شان معلوم است، رزوه هایی دارند که به ما امکان اتصال صرفاً به ‌صورت پیچشی و بدون نیاز به جوشکاری را می دهند.
• فلنج جوشی پلی اتیلن: این نوع فلنج در انواع پایه کوتاه و بلند موجود است و به دلیل این که روی لوله های پلی اتیلن جوش داده می شود، این نام را دارد. فلنج جوشی پلی اتیلن در سایز های 110 تا 2000 میلی متر ساخته می شوند و در کلاس های 150 و 300 بار، 6 و 8 و 12 و 25 اتمسفر موجودند.
• فلنج کور پلی اتیلن: فلنج کور پلی اتیلن برخلاف سایرین، بدون سوراخ است یعنی مقطع آن بسته است و جهت مسدود کردن جریان در سیستم لوله کشی مورد استفاده قرار می گیرد.

ویژگی های فلنج پلی اتیلن

روی هر فلنج اطلاعات ارزشمندی درباره ویژگی های آن حک شده است و فلنج پلی اتیلن نیز از این قاعده مستثنی نیست:

• استاندارد فلنج ASTM  که نشان دهنده ماده اولیه سازنده فلنج است.
• کلاس فلنج ( حداکثر میزان فشاری که فلنج می تواند تحمل کند)
• سایز قطر خارجی لوله که فلنج پلی اتیلن به آن متصل می گردد.
• حداکثر میزان حرارت و دمایی که فلنج می تواند تحت آن قرار گیرد.

در انتهای این مقاله می خواهیم به جمع بندی کاربردهای فلنج پلی اتیلن بپردازیم.

کاربرد فلنج پلی اتیلن

فلنج پلی اتیلن به عنوان یکی از اجزای خطوط لوله کشی همیشه برای تولید کنندگان و خریداران مورد توجه بوده است. حال اگر بخواهیم تمامی کاربردهای اصلی که در طول این مقاله نام بردیم را خلاصه کنیم، می توان گفت که فلنج پلی اتیلن علاوه بر این که اتصال دهنده لوله ها در خطوط لوله است، برای تغییر مسیر لوله ها و سیال جاری در آنها یا تغییر قطر لوله ها نیز کاربرد دارد.