شیر اطمینان – Relief Valve | شیر تخلیه کننده فشار | ریلیف ولو
شیر اطمینان – Relief Valve، یا همان شیر اطمینان برای تخلیه فشار اضافی بر سیستم با تخلیه سیال یا افزودن سیال، تا سطح فشار ایمن و جلوگیری از شرایط خلاء یا آسیب به سیستم مورد استفاده قرار می گیرد. شیر تخلیه کننده فشار از توان فشار سیال به عنوان منبع تغذیه عملکردی استفاده می کند، بنابراین یک شیر اتومات است.
شیر اطمینان در هنگام به هم خوردن تعادل فشار مخزن و همچنین تغییر حالت سیال به دلیل انفجار یا.. می تواند سیال با بار اضافی را برای برگشت به سطح تعادل و ایمن، به خارج از خط پایپینگ منتقل کند؛ بنابراین میتوان گفت ریلیف ولوها مانع از برگشت فشار به سیستم می شوند و در برابر خطاهای متناوب از سیستم محافظت می کنند. باز شدن شیر تخلیه اضطراری تدریجی و متناسب با افزایش فشار سیال است. تفاوت شیر تخلیه کننده فشار و شیر ایمنی در آن است که ریلیف ولوها در سیستم های هیدرولیکی برای محدود کردن فشار در سطح مشخص، و سیفتی ولو ها برای خروج فشار اضافی از سیستم مورد استفاده قرار می گیرند. در دسته بندی شیرهای تخلیه فشار، ریلیف ولوها جز دسته دستگاه های تخلیه فشار بسته هستند.
در صنعت معمولا شیرهای زیر بخاطر عملکرد نزدیک به هم با یکدیگر اشتباه گرفته می شوند:
- شیرهای ایمنی (Safety valves)
- شیرهای فشارشکن (Pressure Relief Valve) (PRV)
- شیر ایمنی فشار (Pressure Safety Valve) (PSV)
- شیر اطمینان (Relief valve)
از عمده تفاوت های شیر اطمینان با شیر ایمنی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- باز شدن شیر اطمینان رابطه مستقیم با افزایش فشار دارد؛ اما باز شدن شیر ایمنی به رسیدن فشار به نقطه تنظیم شده (set point) بستگی دارد.
- بر خلاف شیر اطمینان، میتوان شیر ایمنی را با استفاده از Easing Gear به صورت دستی به کار گرفت.
- شیر اطمینان برای سیالات و در سیستم هوای فشرده مورد استفاده قرار می گیرد در حالی که شیر ایمنی در سیستم های بخار کاربرد دارد.
شیر تخلیه کننده فشار براساس محل کاربرد و نوع، اجزا متغیر و ثابت متنوعی دارد که در شکل زیر میتوان یک شماتیک کلی از اجزای این ولو را مشاهده کرد.
ولوهای تخلیه اضطراری براساس مکانیزم closing، ساختار و پارامتر کنترلی به صورت زیردسته بندی می شوند:
مزایا یا نقاط قوت و معایب یا نقاط ضعف شیر اطمینان – Relief Valve
ضعف | قوت |
اثر منفی فشار برگشتی بر روی عملکرد شیر | قابل استفاده در تمام سیستم های پایپینگ گاز و مایع |
خوردگی فنر در صورت عبور سیالات خورنده | مناسب برای استفاده در دما و فشار بالا |
مناسب نبودن برای سیستم های دارای ریسک بالا | هزینه پایین نسبت به دیگر انواع شیر |